‘Zit jij al in Parijs?’, sms’t mijn vader afgelopen nacht nadat ik zijn ongerust telefoontje niet heb opgenomen.
‘Nee, zat in een voorstelling’, antwoord ik vanuit de Beursschouwburg. Op dat moment weet ik nog niet wat er zich in de Lichtstad heeft afgespeeld.
Als iemand later op café vertelt wat er is gebeurd, sms ik mijn Parijse vrienden om te vragen of iedereen okay is. ‘Oui, tout le monde va bien’, antwoordt Nicole. Gelukkig.
Morgen zie ik haar omdat ik een dagje vroeger vertrek voor een congres van AXA maandag en dinsdag in Parijs. ‘Ga jij nog?’, whatsappt een Nederlandse collega. Ik ga er van uit dat het gewoon doorgaat. ‘Het is een cliché, maar het is waarschijnlijk nooit veiliger geweest in Parijs dan nu’, zegt een vriend.
Update: AXA annuleert het congres. ‘In light of the horrific attacks that have taken place in Paris we will be postponing our annual International Media Seminar. Now is a time of mourning and our thoughts go out to the families and friends of the victims, as well as everyone in Paris and beyond who has been affected by these tragic events.’
Net even Nicole gehoord (journaliste voor Le Monde): ‘Ik ben voor de krant deze ochtend in mijn buurt gaan rondlopen. Alles is dicht, er loopt niemand in de parken. Er hangt angst in de lucht. Mijn neef werkt in een ziekenhuis. Hij heeft nog niet geslapen. Het is verschrikkelijk.’
Ongeloof ook over de IS-claim dat Frankrijk de plaats is ‘waar de vlag van het kruis in Europa wordt gedragen.’ Hoezo? Frankrijk is net Europa’s meest laïcistische maatschappij…
De nieuwe aanslagen doen me terugdenken aan een scherpe stelling van de Nederlandse essayist Rudy Kousbroek uit Vrij Nederland van april 2008:
‘Voor geloven wordt altijd “respect” opgeëist. Maar daar heeft het nu juist geen recht op. “Respect voor het geloof” betekent altijd tolerantie voor de dwaling, met beroepen op “het gevoel” in plaats van het verstand.
Dan is er het argument van de troost. Het bovennatuurlijke zou troostend zijn, maar dat is het niet: het is de introductie van bedrog, de mensen blij maken met een dode mus.
Het verandert trouwens al gauw in een principe om tegenspraak te verbieden, om zonder kritiek gehoorzaamd te worden. Het geloof probeert altijd weer binnen te komen door een achterdeur, maar religie is iets absoluuts: een beetje geloven is hetzelfde als geloven, zoals een beetje zwanger hetzelfde is als zwanger.
De Nederlandse fotograaf Erwin Olaf vatte het misschien nog het mooiste samen:
Het geloof is ook maar een mening. Terwijl het op een totaal ander niveau gesteld wordt dan andere meningen.
Nagel op de kop.